Κρυπτοζωολογία.

Μονόκερως, ζώο που κοσμεί τους βορειοευρωπαϊκούς θρύλους.

«ΚΡΥΠΤΟΖΩΟΛΟΓΙΑ» ονομάζεται η μελέτη και η αναζήτηση ζωικών οργανισμών που δεν είναι καταγεραμμένα στους επίσημους ζωολογικούς καταλόγους που είναι αναγνωρισμένοι από την επιστημονική κοινότητα.

Δεν πρόκειται για επιστήμη, μολονότι ασχολούνται μαζί της επιστήμονες, αλλά για παραεπιστημονικό κλάδο. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το πεδίο αυτό λέγονται «κρυπτοζωολόγοι», ενώ τα ζώα τα οποία τους απασχολούν λέγονται «κρυπτίδια» (cryptids), ένας όρος ο οποίος εισήχθη από τον Τζον Γουόλ το 1983. Οι κρυπτοζωολόγοι κατά κύριο λόγο δεν ακολουθούν τη συμβατική επιστημονική μέθοδο και αφιερώνουν μεγάλο μέρος των προσπαθειών τους σε έρευνες για ζώα που οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν απίθανο να υπάρχουν ή να υπήρξαν. Γι’ αυτό το λόγο η κρυπτοζωολογία δέχεται ελάχιστη προσοχή από την επιστημονική κοινότητα.

Ωστόσο, ήδη από τα γραπτά των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, υπάρχουν αναφορές σε διάφορα είδη ζώων που ήταν βραχύβια και, μολονότι γεννήθηκαν από φυσιολογικά είδη, η δική τους εμφάνιση υπήρξε παράδοξη και γι’ αυτό τα είδη αυτά ονομάστηκαν «τερατογεννέσεις». Επίσης, διάχυτη είναι η πεποίθηση των κρυπτοζωολόγων, αλλά και άλλων ερευνητών που γοητεύονται από το άγνωστο και το παράδοξο, ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν διάφορα είδη ζώων, τα οποία πιθανόν να μην έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Όλοι π.χ. έχουν ακούσει κάποια ή κάποιες από τις αναφορές για τη θρυλική Νέσυ, του τέρατος που κατοικεί στη λίμνη Νες στη Σκωτία. Οι κρυπτοζωολόγοι, λοιπόν, επιθυμούν να αποδείξουν την ύπαρξη ζώων που δεν έχουν καταγραφεί ακόμη και στα οποία περιλαμβάνονται και ζώα που έχουν περάσει στο χώρο του θρύλου και που σήμερα η ύπαρξή τους θεωρείται στοιχείο παραμυθιού, όπως οι δράκοι, οι μονόκεροι, οι νεράιδες κλπ.

Αν ανατρέξουμε στην αρχαία ελληνική γραμματεία, θα δούμε τον «πατέρα της ιστορίας», Ηρόδοτο, να κάνει λόγο για το γνωστό πουλί φοίνικα, για το οποίο του μίλησαν οι κάτοικοι της Ηλιούπολης της Αιγύπτου. Γράφει, λοιπόν, στο βιβλίο «Ευτέρπη» ότι του είπαν πως είναι ένα σπάνιο πουλί που επισκέπτεται τη χώρα κάθε πεντακόσια χρόνια, όταν πεθαίνει ο πατέρας του. Δεν απορρίπτει την ύπαρξή του, ωστόσο σπεύδει να συμπληρώσει ότι ο ίδιος δεν είδε φοίνικα, παρά μόνο σε ζωγραφιές, που τον παρουσίαζαν με χρυσά και κόκκινα φτερά και στο μέγεθος να μοιάζει με αετό. Αναφορές στον φοίνικα κάνουν επίσης ο Διόδωρος ο Σικελιώτης στο πρώτο βιβλίο της «Ιστορικής βιβλιοθήκης» του και ο Διογένης ο Λαέρτιος στο ένατο βιβλίο των «Βίων» του. (Σημ.: ο θρύλος ότι ο φοίνικας πεθαίνει στη φωτιά και ξαναγιεννέται από τις ίδιες του τις στάχτες, πιθανόν να οφείλεται σε ένα «πύρινο λουτρό» που έκανε ο φοίνικας, προκειμένου να απαλλαγεί από τυχόν παράσιτα και να ανανεώσει το φτέρωμά του).   

Ο Φιλόστρατος στο τρίτο βιβλίο του για τον Απολλώνιο τον Τυανέα κάνει λόγο για τον Μαρτιχόρα, ένα τετράποδο ζωό, του οποίου το κεφάλι μοιάζει με ανθρώπινο (!) και στο μέγεθος είναι όσο ένα λιοντάρι. Επίσης έχει ουρά με ακανθώδεις τρίχες που φτάνουν τον έναν πήχη και τις πετάει σαν βέλη σε όσους το κυνηγούν.

Θα ακολουθήσουν και άλλες αναρτήσεις με αναφορές σε άλλα περίεργα ζώα, των οποίων η τωρινή ή παρελθοντική ύπαρξη ίσως να μην αποδειχτεί ποτέ. Ωστόσο κλείνοντας θα αναφέρουμε ότι η ύπαρξη δυο πραγματικά αλλόκοτων ζώων που ζουν στην εποχή μας και των οποίων η ύπαρξη έχει αποδειχτεί θα πρέπει να μας εμποδίσει να αποκλείσουμε κατηγορηματικά την ύπαρξη και άλλων παράδοξων ζώων, που μόνο οι κρυπτοζωολόγοι θα τα δέχονταν ως υπαρκτά. Τα ζώα αυτά είναι το οκάπι, που ζει στα δάση του Κονγκό κι έχει σώμα καμηλοπάρδαλης, ρίγες σαν της ζέβρας και λαιμό σαν αλόγου και ο ορνιθόρυγχος, ένα θηλαστικό με ρύγχος πάπιας που ζει στην Αυστραλία. Φωτογραφίες τους παρατίθενται παρακάτω. 

Επιμέλεια

Πέτρος Βιτόπουλος

Οκάπι: Συνδυασμός καμηλοπάρδαλης, ζέβρας και αλόγου

Ορνιθόρυγχος, θηλαστικό με ρύγχος πάπιας. Αρχικά πιστεύτηκε ότι πρόκειται για μια καλοστημένη απάτη.