Το «χρυσό» Τσακάλι – Ένας θησαυρός της Σάμου

 

“Η Σάμος είναι το μοναδικό νησί στη Μεσόγειο όπου εντοπίζεται το πιο σπάνιο σαρκοφάγο της Ελλάδας, το ευρωπαϊκό «χρυσό» τσακάλι. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μοναδικής βιοποικιλότητας της Σάμου, καθώς κοσμεί με την παρουσία του το νησί για χιλιάδες χρόνια.
 Το «χρυσό» τσακάλι μαζί με την ξεχωριστή χλωρίδα και πανίδα της Σάμου προσφέρουν ένα διαφορετικό συγκριτικό πλεονέκτημα, και ενισχύουν την αειφόρο ανάπτυξη του νησιού.”

Οι μικροί και διάσπαρτοι ευρωπαϊκοί πληθυσμοί του «χρυσού» τσακαλιού συναντώνται κυρίως στις ακτές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, στο ύψος της Βαλκανικής Χερσονήσου. Αν και αρχικά το είδος ήταν αρκετά διαδεδομένο στην ελληνική επικράτεια, το τσακάλι σημείωσε μια κατακόρυφη πληθυσμιακή πτώση στην Ελλάδα (μέχρι και 90%) τις τελευταίες τρείς δεκαετίες. Η Σάμος είναι το μοναδικό ελληνικό νησί στο οποίο ακόμα συναντάται το τσακάλι.

«προστατευόμενο» βάσει του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ειδών Ζώων και είναι με διαφορά το πιο σπάνιο σαρκοφάγο της Ελλάδας. Οι ακριβείς λόγοι της εξαφάνισης του δεν είναι γνωστοί. Παρόλα αυτά, το «χρυσό» τσακάλι έχει ταλαιπωρηθεί πολύ στο παρελθόν καθώς θεωρείτο, εσφαλμένα, πληγή για την ποιμενική αιγοπροβατοτροφία, απειλή για τον άνθρωπο, τα οικόσιτα ή ακόμα και φορέας διάφορων νόσων. Τα τελευταία χρόνια δε, υπάρχουν πολλές πληροφορίες εσκεμμένης θανάτωσης τσακαλιών από ασυνείδητους κυνηγούς, οι οποίοι χρησιμοποιούν δηλητηριασμένα δολώματα. Αυτό το φαινόμενο εκδηλώθηκε λόγω της ανταγωνιστικής σχέσης που άρχισε να αναπτύσσεται μεταξύ τους, καθώς τόσο οι κυνηγοί, όσο και τα τσακάλια στοχεύουν στα ίδια θηράματα.

Πολλά τσακάλια συνεχίζουν και σκοτώνονται ακούσια ακόμα και σήμερα κατά τη διάρκεια της κυνηγητικής περιόδου. Επίσης, τα τελευταία 25-30 χρόνια, το χρυσό τσακάλι συνεχίζει και απειλείται στην Ελλάδα λόγω της εντατικοποίησης της γεωργίας, της αστικοποίησης και των πυρκαγιών που ξεσπάνε στα δάση. Ιδιαίτερα στη Σάμο, έρευνα του Αρχιπελάγους έδειξε ότι οι περισσότερες ομάδες τσακαλιών ζουν κοντά στα χωράφια και σε απόσταση μικρότερη από 2 χλμ από κατοικημένες περιοχές. Τα συγκεκριμένα ζώα εμφανίζουν ψηλά επίπεδα θνησιμότητας λόγω ατυχημάτων στους αυτοκινητόδρομους.

Ωστόσο, τα «χρυσά» τσακάλια συνιστούν μία πολύ σημαντική παρουσία στο νησί, διότι κατέχουν λειτουργική θέση στην αλυσίδα του οικοσυστήματος με το να ελέγχουν πληθυσμούς, όπως τα τρωκτικά. Η αναπαραγωγή ενός τρωκτικού αυξάνεται ετησίως με ταχείς ρυθμούς και μπορεί να φτάσει, με την απουσία θηρευτή (όπως το τσακάλι) τα 22,000 άτομα! Η εξαφάνιση τους θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις σε άλλα ζώα στο νησί, όπως επίσης και στην καθημερινή ζωή των κατοίκων, αφού η απουσία του τσακαλιού, θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση του αριθμού των τρωκτικών. Επομένως, έμμεσα αλλά με πολύ ουσιαστικό τρόπο, το τσακάλι συμβάλλει στη διατήρηση της βλάστησης και των καλλιεργειών του νησιού.

Σήμερα, οι επιθέσεις των τσακαλιών σε εκτρεφόμενα ζώα είναι ελάχιστη και η λήψη προληπτικών μέτρων κατά τη διάρκεια της νύχτας (κρατώντας τα αμνοερίφια σε προστατευόμενους χώρους) αρκεί για να αποφευχθούν τυχόν απώλειες.

Το 2010, σε έρευνα της χερσαίας ερευνητικής ομάδας του Αρχιπελάγους παρατηρήθηκε ότι ο πληθυσμός του τσακαλιού στην Σάμο, αριθμεί περίπου 46 ομάδες, στα νότια, ανατολικά και δυτικά του νησιού, σε υψόμετρο κάτω των 430μ.  

Πηγή

http://www.oikologos.gr