Η υδροηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα και που την εφαρμόζει η ΔΕΗ

 

Υδραυλική και εν μέρει υδροηλεκτρική ενέργεια είναι η ενέργεια που αποταμιεύεται ως δυναμική ενέργεια μέσα σε βαρυτικό πεδίο με τη συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων νερού σε υψομετρική διαφορά από τη συνέχιση της ροής του ελεύθερου νερού, και αποδίδεται ως κινητική μέσω της υδατόπτωσης.

Η κινητική ενέργεια, στη συνέχεια, μπορεί είτε να χρησιμοποιείται αυτούσια επιτόπου (π.χ. νερόμυλοι), είτε να μετατρέπεται σε ηλεκτρική ή άλλες, που την αποθηκεύουν, ώστε τελικά να μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις. Στον γήινο κύκλο του νερού η ενέργεια προέρχεται κυρίως από τον ήλιο που εξατμίζει, σηκώνει ψηλά δηλαδή (στην ατμόσφαιρα), μεγάλες ποσότητες νερού. Η εκμετάλλευση της ενέργειας στον κύκλο αυτό γίνεται με τη χρήση υδροηλεκτρικών έργων (υδατοταμιευτήρες, φράγματα, κλειστοί αγωγοί πτώσεως, υδροστρόβιλοι, ηλεκτρογεννήτριες, διώρυγες φυγής).

Η λειτουργία των υδροηλεκτρικών μονάδων βασίζεται στην κίνηση του νερού λόγω διαφοράς μανομετρικού ύψους μεταξύ των σημείων εισόδου και εξόδου. Για το σκοπό αυτό κατασκευάζεται ένα φράγμα που συγκρατεί την απαιτούμενη ποσότητα νερού στον δημιουργούμενο ταμιευτήρα. Κατά τη διέλευσή του από τον αγωγό πτώσεως κινεί έναν στρόβιλο ο οποίος θέτει σε λειτουργία τη γεννήτρια.
Η ποσότητα της παραγόμενης ενέργειας καθορίζεται από τον όγκο του νερού που ρέει, τη διαφορά μανομετρικού ύψους μεταξύ της ελεύθερης επιφάνειας του ταμιευτήρα και του στροβίλου, κ.α.. Συνεπώς, ο παραγόμενος ηλεκτρισμός εξαρτάται από την ποσότητα του νερού του ταμιευτήρα. Για το λόγο αυτόν μόνο σε περιοχές με σημαντικές βροχοπτώσεις, πλούσιες πηγές και κατάλληλη γεωλογική διαμόρφωση είναι δυνατόν να κατασκευαστούν υδροηλεκτρικά έργα. Συνήθως η ενέργεια που τελικώς παράγεται, χρησιμοποιείται μόνο συμπληρωματικά ως προς άλλες συμβατικές πηγές ενέργειας, καλύπτοντας φορτία αιχμής. Στην Ελλάδα η υδροηλεκτρική ενέργεια ικανοποιεί περίπου το 9% των ενεργειακών μας αναγκών σε ηλεκτρισμό.

Πλεονεκτήματα

• Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί είναι δυνατό να τεθούν σε λειτουργία αμέσως μόλις απαιτηθεί, σε αντίθεση με τους θερμικούς σταθμούς που απαιτούν σημαντικό χρόνο προετοιμασίας,
• Είναι μία "καθαρή" και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, με τα προαναφερθέντα συνακόλουθα οφέλη (εξοικονόμηση συναλλάγματος, φυσικών πόρων, προστασία περιβάλλοντος),
• Μέσω των υδατοταμιευτήρων δίνεται η δυνατότητα να ικανοποιηθούν και άλλες ανάγκες, όπως ύδρευση, άρδευση, ανάσχεση χειμάρρων, δημιουργία υγροτόπων, περιοχών αναψυχής και αθλητισμού.
  

Μειονεκτήματα

• Μεγάλο κόστος κατασκευής φραγμάτων και εγκατάστασης εξοπλισμού, καθώς και ο συνήθως μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την αποπεράτωση του έργου,
• Η έντονη περιβαλλοντική αλλοίωση της περιοχής του έργου (συμπεριλαμβανομένων της γεωμορφολογίας, της πανίδας και της χλωρίδας), καθώς και η ενδεχόμενη μετακίνηση πληθυσμών, η υποβάθμιση περιοχών, οι απαιτούμενες αλλαγές χρήσης γης. Επιπλέον, σε περιοχές δημιουργίας μεγάλων έργων παρατηρήθηκαν αλλαγές του μικροκλίματος, αλλά και αύξηση της σεισμικής επικινδυνότητας τους.
  

Υδροηλεκτρικά έργα στην Ελλάδα

ΜΥΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΣ ΙΙ

Το Έργο
Βρίσκεται στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, στο δήμο Νεάπολης. Αξιοποιεί την οικολογική παροχή του ποταμού Αχελώου.

Τα στοιχεία του Έργου
Περιλαμβάνει δύο μονάδες Kaplan S-type οριζοντίου άξονα (2x3,15 ΜW). Είναι σε λειτουργία από το 1989 και έχει μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας 12 GWh.

Περιβαλλοντικά & Κοινωνικά Οφέλη
Η λειτουργία του Σταθμού συμβάλλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 12.000 tn ετησίως. Ο σταθμός τροφοδοτεί την αναρρυθμιστική λίμνη από την οποία γίνονται οι απολήψεις για την άρδευση της περιοχής, ενώ παράλληλα εκεί εδρεύει το Εθνικό Κέντρο Θαλασσίου Σκι, με διεξαγωγή ναυταθλητικών αγώνων.

ΜΥΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ ΑΡΙΔΑΙΑΣ ΒΟΡΕΙΝΟ

Το Έργο
Βρίσκεται στο νομό Έδεσσας, στο δήμο Αριδαίας. Αξιοποιεί την παροχή του ρέματος Ασπρόρεμα. Ανήκει στη συμμετοχική εταιρεία ΜΥΗΣ Βορεινό Πέλλης ΑΕ (49% ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ, 51% ΜΕΚ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΕ).

Τα στοιχεία του Έργου
Περιλαμβάνει μία μονάδα Pelton οριζοντίου άξονα. Είναι σε λειτουργία από το 2007 και έχει μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας 20 GWh.

Περιβαλλοντικά & Κοινωνικά Οφέλη
Η λειτουργία του Σταθμού συμβάλλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 20.000 tn ετησίως.

ΜΥΗΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΜΙΟ

Το Έργο
Βρίσκεται στο νομό Ημαθίας, στο δήμο Βέροιας. Έχει κατασκευαστεί στους πρόποδες του όρους Βερμίου και αξιοποιεί την παροχή του ποταμού Τριπόταμου.

Τα στοιχεία του Έργου
Περιλαμβάνει δύο μονάδες Francis οριζοντίου άξονα. Είναι σε λειτουργία από 1929 και έχει μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας 6 GWh.

Περιβαλλοντικά & Κοινωνικά Οφέλη
Η λειτουργία του ΜΥΗΣ συμβάλλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 6.000 tn ετησίως.

ΜΥΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ ΕΛΕΟΥΣΑ

Το Έργο
Βρίσκεται στο νομό Θεσσαλονίκης, στο δήμο Χαλκηδόνας. Έχει κατασκευαστεί αμέσως κατάντη του αρδευτικού φράγματος του ποταμού Αξιού, με υδροληψία στο δεξί αντέρεισμα του φράγματος. Ανήκει στη συμμετοχική εταιρεία ΔΕΗ-ΤΕΡΝΑ ΑΕ (49% ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ, 51% ΤΕΡΝΑ ΑΕ).

Τα στοιχεία του Έργου
Περιλαμβάνει δύο μονάδες Kaplan S-type οριζοντίου άξονα (2x3,3 ΜW). Είναι σε λειτουργία από το 2008 και έχει μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας 30 GWh.

Περιβαλλοντικά & Κοινωνικά Οφέλη
Η λειτουργία του Σταθμού συμβάλλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 30.000 tn ετησίως.

ΜΥΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΜΟΚΟΒΟ

Το Έργο
Βρίσκεται στο νομό Καρδίτσας, στο δήμο Ταμασίου. Βρίσκεται στην έξοδο της σήραγγας Λεονταρίου και αξιοποιεί την παροχή του φράγματος Σμοκόβου για την άρδευση του νοτιοδυτικού τμήματος της θεσσαλικής πεδιάδας.

Τα στοιχεία του Έργου
Περιλαμβάνει δύο μονάδες Francis οριζοντίου άξονα (7,1+3,3 ΜW). Είναι σε λειτουργία από το 2008 και έχει μέση ετήσια παραγωγή ενέργειας 10.7 GWh.

Περιβαλλοντικά & Κοινωνικά Οφέλη
Η λειτουργία του Σταθμού συμβάλλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 10.700 tn ετησίως. Ο σταθμός λειτουργεί κυρίως κατά την αρδευτική περίοδο. 

Επιμέλεια

Βαδράτσικας Χρήστος