Ο ζωροαστρισμός
που είναι μια από τις παλαιότερες
θρησκείες και του οποίου η εμφάνιση
χρονολογείται 3.000 χρόνια πριν περίπου,
διατηρεί κάποιες από τις πρακτικές του
αρχαίου ινδουισμού (βεδική περίοδος),
όπως τη χρήση της φωτιάς και το σεβασμό
προς τις δυνάμεις της φύσης.
Το όνομα της θρησκείας προέρχεται
από τον ιδρυτή της, Ζωροάστρη (Ζαρατούστρα)
, που θεωρείται ότι έζησε στο Ιράν τον
6ο αι. π.Χ. Ο ζωροαστρισμός ήταν η εθνική
θρησκεία των τριών προπροισλαμικών
αυτοκρατοριών που κυριάρχησαν στο Ιράν
μεταξύ του 645 μ.Χ., ο ζωροαστρισμός έγινε
μειονοτική θρησκεία στον τόπο που
γεννήθηκε. Πολλοί ζωροαστριστές κατέφυγαν
στην Ινδία όπου είναι γνωστοί ως παρσίς
(Πέρσες). Η πλειοψηφία της μικρής
ζωροαστρικής κοινότητας ζει στην Ινδία
(κυρίως στη Βομβάη) και το Πακιστάν,
ωστόσο υπάρχουν και ορισμένοι πιστοί
στο Ιράν.
Πατέρας
του Ζωροάστρη ήταν ο Pourushaspa, και μητέρα
του η Dughdova. Ο Ζωροάστρης μετά από παραμονή
του επτά χρόνων μέσα σε ένα σπήλαιο
διαλογιζόμενος, υποστήριξε ότι ήταν
προφήτης του Θεού έχοντας ως αποστολή
να πείσει τους ανθρώπους να κάνουν καλά
έργα, έτσι ώστε να επικρατεί πάντοτε ο
Θεός του καλού.
Ο προφήτης Ζωροάστρης θεωρείται
ότι δέχτηκε μια θεϊκή αποκάλυψη , που
τον οδήγησε στην πίστη σ΄ ένα μόνο Θεό
- τον Αχούρα Μάζντα, τον Κύριο της Σοφίας
.
Η
κύρια πηγή πληροφοριών για τον Ζωροαστρισμό
είναι το ιερό βιβλίο Αβέστα,
που γράφηκε τον Γ' αιώνα μ.Χ. από τους
Ζωροαστριστές της εποχής. Το κείμενο
του ιερού βιβλίου γίνεται δύσκολα
κατανοητό γιατί περιέχει πολλές δυσνόητες
λέξεις. Οι πρώτοι δεκαπέντε ύμνοι ή
γάθας (gathas), που μάλλον έχουν συντεθεί
την εποχή που έζησε ο προφήτης ή ίσως
και από τον ίδιο, περιγράφουν τους
διωγμούς που υπέστη ο Ζωροάστρης και
το καταφύγιο που βρήκε τελικά στην αυλή
του άρχοντα Βιστάσπα (Vishtaspa). Το υπόλοιπο
βιβλίο περιέχει την διδαχή του προφήτη,
όπως τον ενέπνευσε ο θεός Αούρα Μάσδα
ή Ωρμάζδ στα νεοπερσικά (Ahura Mazda ή Ormazd).
Σύμφωνα
με την κοσμοθεωρία του Ζωροαστρισμού, ο
κόσμος συγκλονίζεται από την αδιάκοπη
πάλη ανάμεσα στις δυνάμεις του Καλού,
με επικεφαλής τον θεό Αούρα Μάσδα και
στις δυνάμεις του Κακού, με αρχηγό τον
θεό Αγγρομαίνυο ή Αρίμαν στα νεοπερσικά
(Angra Mainyu ή Ahriman).
Εικάζεται μάλιστα ότι ο Αρίμαν υπήρξε
το πρότυπο για τον Σατανά των Ιουδαίων.
Ζωροαστρισμός
και Κούρδοι
To
όνομα Κούρδος
συμπίπτει με τη νεοπερσική λέξη Κιούρτ
που σημαίνει ήρωας.
Σε αρχαιότατες επιγραφές της Ασσυρίας
αναφέρονται ως Κούρτι,
Χούρτι
ή Κάρτι.
Ο Ξενοφών
στο Κύρου
Ανάβασις αποκαλεί τους Κούρδους
Καρδούχους
ή Κάρδους.
Στο τρίτο και τέταρτο βιβλίο του, τους
παρουσιάζει ως λαό ανυπότακτο, γενναίο
και ικανότατο στη στρατιωτική τέχνη,
ιδιαίτερα τον ανταρτοπόλεμο. Η πορεία
των Ελλήνων στα Καρδούχεια Όρη κράτησε
επτά μέρες, στη διάρκεια των οποίων οι
Έλληνες συνάντησαν σφοδρή αντίσταση
κι εξαναγκάστηκαν σε σκληρές μάχες. Η
λέξη Γουτού ή Κουτού επίσης, οποία
ονομάζονται οι κάτοικοι των ορεινών
περιοχών που δέσποζαν της Ασσυρίας,
σημαίνει πολεμιστής. Στην ασσυριακή
γλώσσα η λέξη μεταπήδησε ως Γκαρδού
ή Κορδού.
Ποιοι
είναι οι Γιαζίντι
Ο συνολικός πληθυσμός των
Γιαζίντι υπολογίζεται σε περίπου 700.000
ανθρώπους, με την πλειοψηφία τους να
κατοικεί στο βόρειο Ιράκ, στην πόλη
Σιντζάρ και στην ευρύτερη περιοχή.
Στην εθνική τους καταγωγή είναι
Κούρδοι και για αυτό μιλάνε κουρδικά.
Ωστόσο, δεν είναι μουσουλμάνοι.
Αυτό που τους κάνει να διαφέρουν
είναι η συγκριτική τους θρησκεία, την
οποία κρατάνε σθεναρά παρά τους διωγμούς
που έχουν υποστεί σε όλους τους αιώνες,
εξαιτίας της διαφορετικότητάς τους.
Η θρησκεία των Γιαζίντι λέγεται
ότι ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα από τον σεΐχι
Ουμαϊγιάντ (Ummayyad) και είναι μια σύνθεση
του Ζωροαστρισμού (της αρχαίας περσικής
πίστης που ήταν πριν το Ισλάμ η κυρίαρχη
θρησκεία στη Μεσοποταμία), του Χριστιανισμού
και του Ισλάμ.
Η θρησκεία των Γιαζίντι έχει
πάρει στοιχεία από και τις τρεις
θρησκείες, όπως το βάπτισμα από τον
χριστιανισμό, την περιτομή από το Ισλάμ
και τη λατρεία του Πυρός (φωτιάς), δηλαδή
την Πυρολατρεία, που την κρατά από τον
Ζωροαστρισμό.
Στον πυρήνα των δοξασιών των
Γιαζίντι είναι η λατρεία τους προς τον
εκπεσόντα άγγελο, τον Μελέκ Ταουγούς
(Melek Tawwus) όπως τον λένε, ο οποίος ήταν
ένας από τους επτά αρχαγγέλους. Σε
αντίθεση με την πτώση του Εωσφόρου
(Σατανά) στην ιουδαιοχριστιανική
παράδοση, οι αμαρτίες του Melek Tawwus
συγχωρέθηκαν και επέστρεψε στον ουρανό
από τον ίδιο τον Θεό. Η κεντρική σημασία
της λατρείας του Melek Tawwus στους Γιαζίντι,
είχε ως αποτέλεσμα οι άλλοι να τους
θεωρούν σατανιστές και δυστυχώς αυτή
η κακή και άδικη φήμη είναι που σήμερα
τους κατατρέχει με τίμημα τις ζωές τους.
Οι Γιαζίντι,
ή Γεζίντι (κουρδικά:
Êzidî, ελληνοποιημένο: Γιαζιντίτες
ή Γιεζιντίτες), είναι κουρδική
εθνοθρησκευτική ομάδα με ινδοϊρανικές
ρίζες. Οι Κούρδοι Γεζίντι
διατηρούν στοιχεία του κουρδικού
πολιτισμού. Ζουν στην επαρχία της
Νινευή
του βορείου Ιράκ.
Στην Ασία υπάρχουν κι άλλες κοινότητες
Γιαζιντιτών στην Υπερκαυκασία,
την Αρμενία,
την Τουρκία
και τη Συρία,
οι οποίες όμως βρίσκονται από τις αρχές
της δεκαετίας του 1990 σε παρακμή, με τα
περισσότερα μέλη τους να έχουν
μεταναστεύσει στην Ευρώπη,
κυρίως στη Γερμανία.
Η θρησκεία τους, ο Γιαζιντισμός,
αποτελεί κλάδο του Γιαζντανισμού και
θεωρείται ως ένα εξαιρετικώς συγκριτικό
θεολογικό σύμπλεγμα τοπικών κουρδικών
πίστεων, που περιέχει επίσης ζωροαστρικά
στοιχεία, ενώ προστέθηκαν και τμήματα
του ισλαμικού
σουφικού
δόγματος, το οποίο εισήχθη στην περιοχή
από τον σεΐχη
Αντί ιμπν Μουσαφίρ το 12ο αιώνα μ.Χ.
Οι
Γιαζίντι είναι Κούρδοι αλλά όχι
μουσουλμάνοι. Η θρησκεία τους προέρχεται
από την αρχαία θρησκεία των Περσών και
των Μηδών – Κούρδων, τον Ζωροαστρισμό,
και έχουν σύμβολό τους τον Ήλιο με τις
21 ακτίνες. Στις θρησκευτικές τους
πεποιθήσεις υπάρχουν ακόμα στοιχεία
από τον Μιθραϊσμό, τον Γνωστικισμό αλλά
και τον Χριστιανισμό
Επιμέλεια
Βαδράτσικας Χρήστος
