Προσοχή στον νέο τύπο της γρίπης

Παρότι βρισκόμαστε προς το τέλος του χειμώνα, η γρίπη συνεχίζει να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα και να προκαλεί σημαντικό αριθμό σοβαρών λοιμώξεων. Η χώρα μας ακολουθεί, με διαφορά φάσης λίγων εβδομάδων, την ενδημική έξαρση της γρίπης που καταγράφεται σε βορειότερες χώρες.

Το ενδημικό κύμα της εποχικής γρίπης ξεκίνησε στη χώρα μας στα τέλη Δεκεμβρίου, ακολούθησε στη συνέχεια ανοδική πορεία και έπειτα από μια μικρή ύφεση μέσα στον Φεβρουάριο καταγράφεται και πάλι ανοδική τάση.  Σύμφωνα με τον καθηγητή Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θανάση Τσακρή, η δεύτερη φάση του ενδημικού κύματος της γρίπης αναμένεται να διαρκέσει ως τις πρώτες εβδομάδες του Απριλίου. Η εφετινή έξαρση της γρίπης, τονίζει, παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα της εμφάνισης και επικράτησης, στην πρώτη τουλάχιστον φάση του ενδημικού κύματος, ενός νέου στελέχους της γρίπης Η3Ν2, που έχει σημαντικές γενετικές και αντιγονικές διαφορές από το στέλεχος της γρίπης Η3Ν2 το οποίο περιέχεται στο εποχικό εμβόλιο που διατίθεται εφέτος στις χώρες του βορείου ημισφαιρίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναμενόμενη μειωμένη αποτελεσματικότητα του εποχικού εμβολίου. «Στη δεύτερη φάση που διανύουμε» συνεχίζει «η νοσηρότητα της γρίπης από το διαφοροποιημένο στέλεχος Η3Ν2 έχει μειωθεί, ενώ το στέλεχος της γρίπης που επικρατεί ανήκει στον τύπο Β, κάτι που παρατηρείται αρκετά συχνά στη δεύτερη φάση της εποχικής γρίπης». Η γρίπη μεταδίδεται με τον βήχα, το φτέρνισμα ή και την ομιλία όταν διασπείρονται τα ιικά σωματίδια στον αέρα με τη μορφή πολύ μικρών σταγονιδίων. Οι ιοί της γρίπης μεταδίδονται επίσης μέσω των χεριών, όταν αγγίζουμε αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια μεταφέρουμε τον ιό στα μάτια, στη μύτη ή στο στόμα. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ο ψυχρός καιρός και ο συγχρωτισμός αυξάνουν τη μετάδοση και την κυκλοφορία του ιού. Η γρίπη διαφέρει από άλλες ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις, που έχουν συνήθως πιο ήπιες εκδηλώσεις. Χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια έναρξη έντονων συμπτωμάτων, όπως υψηλός πυρετός, έντονη κόπωση, μυαλγίες, αρθραλγίες, πονοκέφαλος και βήχας, που μπορούν να διαρκέσουν από δύο ως επτά ημέρες. Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως ναυτία, εμετοί και διάρροια, ενώ στους ενηλίκους τα συμπτώματα αυτά είναι πιο σπάνια.  Αν και ο ιός της γρίπης συνήθως προκαλεί αναπνευστική λοίμωξη που αυτοπεριορίζεται έπειτα από λίγες ημέρες, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ιδιαίτερα στα άτομα των ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως είναι αυτά με καρδιαγγειακή νόσο ή χρόνια πνευμονοπάθεια, αλλά και άτομα με μεταβολικά (π.χ., σακχαρώδης διαβήτης) και νευρολογικά νοσήματα, νεφρική νόσο, μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος ή παχυσαρκία. Υψηλό κίνδυνο επιπλοκών έχουν επίσης τα άτομα άνω των 65 ετών και τα βρέφη. Μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της γρίπης είναι η πνευμονία, ενώ πολύ σοβαρές αλλά λιγότερο συχνές είναι η μυοκαρδίτιδα και η εγκεφαλίτιδα. Μπορεί η πνευμονία και οι άλλες επιπλοκές της γρίπης να μην είναι γενικά πολύ συχνές, η επίπτωση όμως της γρίπης είναι τόσο μεγάλη ώστε κάθε χρόνο χιλιάδες ασθενείς χρειάζονται νοσηλεία. Εφέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC), καταγράφεται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων πανευρωπαϊκά και στις περισσότερες χώρες επικρατεί το διαφοροποιημένο στέλεχος Η3Ν2.Στη χώρα μας αρκετοί έχουν νοσήσει. Μεγάλος είναι ο αριθμός των σοβαρών περιστατικών γρίπης που χρήζουν νοσηλείας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, ενώ περισσότεροι από 80 ασθενείς έχουν καταλήξει ως σήμερα από επιπλοκές της γρίπης. Η γρίπη αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και τη μεγαλύτερη σημασία για την αντιμετώπισή της έχει η πρόληψή της» σημειώνει ο κ. Τσακρής και συνεχίζει: «Αν και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μπορεί να είναι μειωμένη εφέτος λόγω του νέου στελέχους Η3Ν2, ο εμβολιασμός συνεχίζει να θεωρείται σημαντικό μέτρο προστασίας, ιδιαίτερα για τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού». Η παρατηρούμενη επίσης μεγάλη νοσηρότητα λόγω της εμφάνισης του διαφοροποιημένου στελέχους Η3Ν2 κάνει επιτακτική την ανάγκη ευαισθητοποίησης της κοινότητας για τη σχολαστική τήρηση των μέτρων υγιεινής των χεριών και αναπνευστικής υγιεινής αλλά και των γιατρών για την έγκαιρη χορήγηση αντιικής θεραπείας στις ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού, όπως και σε άτομα με σοβαρή λοίμωξη. «Η έγκαιρη χορήγηση της αντιικής θεραπείας μπορεί να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες σοβαρών επιπλοκών, όπως και της ανάγκης νοσηλείας στο νοσοκομείο ή ακόμη και σε μονάδα εντατικής θεραπείας» επισημαίνει. Απαραίτητη είναι επίσης από τον ασθενή η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής τόσο για τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου όσο και για τις περιπτώσεις παρατεταμένων ή σοβαρών συμπτωμάτων γρίπης.

Νέο φάρμακο για την πνευμονική υπέρταση
Η πνευμονική υπέρταση (ΠΥ) είναι μια σοβαρή, προοδευτική και απειλητική για τη ζωή νόσος της καρδιάς και των πνευμόνων, στην οποία η πίεση του αίματος στις πνευμονικές αρτηρίες είναι πάνω από 25 mm Hg (χιλιοστά στήλης υδραργύρου). Η νόσος μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της δεξιάς καρδιάς και σε θάνατο. Οπως αναφέρθηκε στο 5ο Συμπόσιο Πνευμονικής Υπέρτασης, που διεξήχθη στη Νίκαια της Γαλλίας, η πνευμονική υπέρταση ταξινομείται κλινικά σε πέντε ομάδες σύμφωνα με το αίτιο στο οποίο οφείλεται. Η επίδραση της νόσου σε κάθε ασθενή διαφοροποιείται ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο της νόσου, την έγκαιρη διάγνωση και έναρξη θεραπείας. Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ), μία από τις πέντε αναφερόμενες ομάδες ΠΥ, είναι μια προοδευτική και απειλητική για τη ζωή ασθένεια η οποία μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε σημαντική μείωση της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών, σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και θάνατο. Η ΠΑΥ είναι μια σπάνια νόσος και επηρεάζει από 15 ως 109 άτομα ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι πιο συχνή σε νέες γυναίκες από ό,τι στους άνδρες και σε ποσοστό 30%-50% η ΠΑΥ είναι άγνωστης αιτιολογίας. Η νόσος της ΠΥ είναι μια δύσκολη νόσος πρώτα απ' όλα για τον ίδιο τον ασθενή και στη συνέχεια για τον θεράποντα ιατρό. Το πιο σημαντικό για την επιβράδυνση της  εξέλιξής της είναι η σωστή και έγκαιρη διαχείρισή της. Τι συμβαίνει όμως με την πρόσβαση των ελλήνων ασθενών στις νεότερες θεραπείες; Η  αιρεία Bayer δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στην έρευνα και ανάπτυξη θεραπειών για την πνευμονική υπέρταση και διαθέτει στην αγορά ένα ανάλογο προστακυκλίνης σε εισπνεόμενη μορφή. Πρόσφατα δε η εταιρεία έλαβε έγκριση και για την κυκλοφορία ενός νέου, καινοτόμου φαρμάκου, που ενδείκνυται για δύο τύπους ΠΥ, της ΠΑΥ και της χρόνιας θρομβοεμβολικής πνευμονικής υπέρτασης (ΧΘΠΥ), καθιστώντας το το πρώτο και μοναδικό εγκεκριμένο φάρμακο παγκοσμίως για τους ασθενείς με μη χειρουργήσιμη ή εμμένουσα / υποτροπιάζουσα ΧΘΠΥ ύστερα από πνευμονική ενδαρτηρεκτομή. Στην Ελλάδα αναμένεται η κυκλοφορία του νέου φαρμάκου με την έκδοση της θετικής λίστας.

Πηγή