Ραντεβού καινοτόμων

Εν αρχή ην... το «ΟRAMA» της ελληνικής εταιρείας Ideal: σε θέση περίοπτη, το πρώτο ποδήλατο που συνδυάζει τον ντελικάτο σχεδιασμό ενός ποιοτικού, αλουμινένιου πλαισίου με ένα υψηλής ποιότητας σύστημα ηλεκτρικής υποβοήθησης - μια σύγχρονη ουσιαστική πρόταση αστικής μετακίνησης που θα βγει σε δύο εβδομάδες στην αγορά.
Προχωρώντας στα ενδότερα της 2ης Εκθεσης Μεταφοράς Τεχνογνωσίας - Patras Innovation Quest (Patras IQ) 2015, στο Αθλητικό Κέντρο «Δημήτρης Τόφαλος» στην Πάτρα, μικρά και μεγάλα επιτεύγματα καινοτομίας και έρευνας τραβούν την προσοχή.  Πώς θα ήταν άραγε αν αντί για κατοικίδιο είχαμε ένα ευφυές, πιστό ρομπότ, που θα μας υπενθύμιζε ακόμη και την ώρα που πρέπει να πάρουμε το φάρμακό μας και θα έσβηνε το κεράκι που ξεχάσαμε αναμμένο; Aν αντί για τον απλό φορτιστή του κινητού μας χρησιμοποιούσαμε ένα γιλέκο εξοπλισμένο με ηλιακά πάνελ και ζούσαμε σε ένα σπίτι του οποίου το δάπεδο θα διέθετε αισθητήρες πίεσης που θα αντιλαμβάνονταν την πτώση ηλικιωμένων ή ασθενών και θα ενεργοποιούσαν ηλεκτρονικά ένα μηχανισμό άμεσης επέμβασης;  «Σκοπός μας είναι να βγάλουμε την επιστήμη από τα εργαστήρια. Επιστήμονες και επιχειρηματίες πρέπει να αρχίσουμε διάλογο μεταξύ μας. Σκεφτείτε πως το πρώτο... cluster στην Ελλάδα ήταν η Ακαδημία Πλάτωνος, γιατί εκεί οι άνθρωποι βρίσκονταν και αντάλλασσαν απόψεις. Ετσι πρέπει κι εμείς, να βγούμε από τα μετερίζια μας και να βρούμε κοινούς στόχους. Για τη βιομηχανία της περιοχής μας, αλλά και όλης της Ελλάδας, μια εξέλιξη με μεγάλη υπεραξία είναι η εκμετάλλευση της γνώσης που παράγει το πανεπιστήμιο. Αυτό πρέπει να στηρίξουμε. Το μετασχηματισμό των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας σε παραγωγικές δραστηριότητες», λέει ο Πλάτων Μαρλαφέκας, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας, που συνδιοργάνωσε την τριήμερη έκθεση σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.  Το Π.Π. έχει δημιουργήσει μια αρκετά καλή παράδοση στην προώθηση της Ερευνας και της Καινοτομίας και, κυρίως, στη σύνδεσή τους με την αγορά και την κοινωνία. Ενα εξαιρετικό παράδειγμα start-up εταιρείας που «γεννήθηκε» εδώ είναι η TOBEA με την παγκόσμια πατέντα Seatrac, μια ράμπα που επιτρέπει σε άτομα με κινητικά προβλήματα να έχουν εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Η εγκατάσταση, που είχε αποσπάσει το Α΄ βραβείο καινοτομίας στον 2ο διαγωνισμό «Η Ελλάδα καινοτομεί» του ΣΕΒ και της Eurobank και δυστυχώς έγινε... θέμα λόγω κάποιων στενόμυαλων αντιδράσεων κατά της τοποθέτησής της σε παραλία της Αττικής, βρήκε το δρόμο της: «Εχει ήδη τοποθετηθεί σε 30 ξενοδοχειακές μονάδες στην Ελλάδα και αυτήν τη στιγμή “τρέχουν” άλλες 25, ενώ ταυτόχρονα ετοιμαζόμαστε να εγκαταστήσουμε στην Κύπρο και στην Αττάλεια», λέει ο αεροναυπηγός-μηχανικός Ιγνάτιος Φωτίου, συνιδρυτής της εταιρείας με τον μηχανολόγο μηχανικό Γιώργο Σωτηριάδη.  Στην έκθεση συμμετείχαν περίπου 95 ερευνητές, εκ των οποίων τουλάχιστον οι 40 έχουν δημιουργήσει ήδη δικές τους επιχειρήσεις και οι υπόλοιποι είναι εν δυνάμει επιχειρηματίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, βέβαια, δεν αρκεί μια επιχείρηση, αλλά χρειάζεται ολόκληρη βιομηχανία για να στηρίξει μια επιστημονική ιδέα, όπως στην περίπτωση του ηλιακού τρικύκλου, αλλά και του ηλιακού τετράτροχου οχήματος από τους φοιτητές του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων. Εδώ ο καθηγητής Φραγκίσκος Κουτελιέρης βάζει και τα όρια της επιστήμης του. «Αυτά που φτιάχνουμε δεν είναι προϊόντα, είναι λειτουργικά πρωτότυπα. Εμείς στο πανεπιστήμιο αποδείξαμε ότι αυτό, ως ιδέα και ως καινοτομία, μπορεί να υπάρξει. Από εκεί και πέρα, πρέπει να αναλάβει κάποιος άλλος. Πρέπει να έρθει η βιομηχανία κοντά μας». Περίπου 5.000 επισκέπτες βρέθηκαν στο Patras IQ και, όπως διαπιστώνει ο επ. καθηγητής του Εργαστηρίου Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού του Πανεπιστημίου Πατρών, Δημήτρης Μούρτζης, δεν ήταν απλοί περαστικοί, αλλά ουσιαστικά ενδιαφερόμενοι. «Το πανεπιστήμιο ως διοργανωτής έδωσε μια μάχη και πέτυχε μια καλή εκπροσώπηση. Κατέβαλε έντονη προσπάθεια να βγάλει προς τα έξω ώριμα ερευνητικά αποτελέσματα, τα οποία θα μπορούσαν να δουν οι επιχειρηματίες και να αναπτυχθεί ένας γόνιμος διάλογος που θα οδηγήσει σε συνεργασίες. Το στοίχημα είναι να επηρεάσεις τον άμεσο επιχειρηματικό χώρο στον οποίο κινείσαι, αν και η μεγαλύτερη φιλοδοξία μας θα ήταν να φύγουμε από το στενό περιβάλλον της περιοχής μας και να γίνουμε αντικείμενο συζήτησης σε πανελλαδικό και, γιατί όχι, σε διεθνές επίπεδο».   Το δημιούργημα του Εργαστηρίου Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού του Πανεπιστημίου Πατρών, με διευθυντή τον καθηγητή Γεώργιο Χρυσολούρη, στο δυναμικό του οποίου ανήκει και ο καθηγητής Δ. Μούρτζης, έχει ήδη γίνει αντικείμενο προς συζήτηση, αφού κατάφερε να αποσπάσει το πρώτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό Formula Student της Τσεχίας τον περασμένο Αύγουστο. Το πρώτο ηλεκτροκίνητο μονοθέσιο υψηλών επιδόσεων, πάνω στο οποίο είχαν κυριολεκτικά «κολλήσει» οι επισκέπτες, είναι σχεδιασμένο και κατασκευασμένο αποκλειστικά από προπτυχιακούς φοιτητές. Το βασικό του υλικό είναι τα ανθρακονήματα, ο χρόνος επιτάχυνσης 0-100 χ.α.ω. είναι μόλις 2,4’’ και η μέγιστη αυτονομία της μπαταρίας σε αγωνιστικές συνθήκες είναι τα 25 χιλιόμετρα. Προχωρώντας στην έκθεση και βλέποντας συγκεντρωμένο όλο το... IQ των φοιτητών της Πάτρας, δεν μπορεί κάποιος παρά να σκεφτεί πως αρκετές ιδέες είναι καταδικασμένες να μείνουν στο συρτάρι, ελλείψει χρηματοδότησης. Ομως ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας έχει συγκεκριμένη θέση πάνω σε αυτό. «Η αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της έρευνας πρέπει να αλλάξει», σημειώνει ο κ. Μαρλαφέκας. «Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Πρέπει να βρούμε νέους κώδικες επικοινωνίας μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων και αυτό θα γίνει όταν αλλάξει η νοοτροπία μας». Αυτό είναι και το θέμα προς συζήτηση όλων των ομάδων, που αφενός αναζητούν πόρους για να συνεχίσουν την ερευνητική τους δραστηριότητα και αφετέρου τρόπους να εκλαϊκεύσουν την επιστήμη και να την “κατεβάσουν” στην κοινωνία, όπως και ο επικεφαλής της ομάδας του Εργαστηρίου Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων & Εφαρμογών του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε., ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, επ. καθηγητής Νικόλαος Βώρος, ο οποίος «δουλεύει» πάνω στα χρηματοδοτούμενα από την Ευρώπη προγράμματα «Armor» και «Radio». Η συγκεκριμένη ομάδα ασχολείται με συστήματα Cyber Physical, που στηρίζονται σε ένα προηγμένο δίκτυο αισθητήρων. «Για παράδειγμα, έχοντας έναν επιληπτικό ασθενή, που φοράει το φωτοβολταϊκό γιλέκο με έναν διακριτικό ασύρματο εξοπλισμό, έχουμε την εικόνα του σε πραγματικό χρόνο. Το σύστημα μπορεί να εντοπίζει αλγοριθμικά τις επιληπτικές κρίσεις πριν συμβούν. Αυτό σημαίνει πως κάποιος που οδηγεί, για παράδειγμα, μπορεί να σταματήσει για να μη θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ή ζωές άλλων την ώρα της επιληπτικής κρίσης».  Κοινή πεποίθηση όσων συμμετείχαν είναι πως η καινοτομία στην Ελλάδα χρειάζεται να ενισχυθεί και να τονιστεί η συμβολή της στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της παραγωγικότητας. Οσο για το κέρδος από τη συμμετοχή, θα μείνουμε σε αυτό που επισήμανε ο επ. καθηγητής Δημήτρης Μούρτζης: «Μόνο και μόνο που ενεργοποιείς την ερευνητική ομάδα σου να προετοιμάσει αυτά που έχει στο συρτάρι και να τα βγάλει προς τα έξω, είναι σημαντικό. Οταν βλέπεις τις αντιδράσεις του κόσμου, αυτόματα έχεις ένα μέτρο τού πόσο σημαντικό φαντάζει στα μάτια του άλλου αυτό που του παρουσιάζεις. Βγαίνεις από το εργαστήριο, μιλάς με τον κόσμο, έχεις επαφή με την πραγματικότητα και αυτό από μόνο του είναι κέρδος».

Πηγή