Η αποστολή GOCE - Ένα χρήσιμο εργαλείο για την εξερεύνηση περιοχών με γεωθερμική ενέργεια

Ξεπερνώντας κατά πολύ και πηγαίνοντας πέρα από τις αρχικούς στόχους της αποστολής του, τα αποτελέσματα από τον βαρυτικό δορυφόρο GOCE χρησιμοποιούνται σήμερα για την παραγωγή χαρτών για την ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας.

Η γεωθερμική ενέργεια είναι η θερμότητα κάτω από την επιφάνεια της Γης. Από τις ιαματικές πηγές έως το μάγμα, αυτή η ενέργεια παρέχει έναν καθαρό, βιώσιμο πόρο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας στα κτίρια, την ανάπτυξη των φυτών στα θερμοκήπια και σε πολλές άλλες εφαρμογές.
Αυτές οι περιοχές ενέργειας υπάρχουν υπόγεια, αλλά συχνά βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές, κάτι που καθιστά δύσκολη, δαπανηρή και χρονοβόρα την εξερεύνηση και την μέτρηση τους. Αν και το δυναμικό της γεωθερμικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει μεγάλο, χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια για την ανάπτυξη και την αξιοποίηση της.
Για να διευκολύνουν την εκμετάλλευσή τους, οι επιστήμονες της ESA και του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (International Renewable Energy Agency - IRENA) χρησιμοποίησαν μετρήσεις βαρύτητας από την αποστολή GOCE για να παράγουν έναn online εργαλείο που υποδεικνύει τις περιοχές που ενδέχεται να έχουν γεωθερμικό δυναμικό, στενεύοντας το εύρος αναζήτησης για τους μεταλλωρύχους. 

Βαρυτική ανωμαλία ελεύθερου αέρα
Οι χάρτες του εργαλείου παρουσιάζουν ορισμένα χαρακτηριστικά που μπορούν να βοηθήσουν στην αναζήτηση γεωθερμικών αποθεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών με λεπτές κρούστες, ζώνες καταβύθισης και νέα μαγματική δραστηριότητα.
"Αυτοί οι χάρτες μπορούν να βοηθήσουν σε μια ισχυρή υπόθεση έργου επιχειρησιακής σκοπιμότητας για γεωθερμική ανάπτυξη, όπου πριν δεν υπήρχε τίποτα», είπε ο Henning Wuester, Διευθυντής του κέντρου Knowledge, Policy and Finance Centre του IRENA.
"Με τον τρόπο αυτό, το εργαλείο παρέχει μια συντόμευση για χρονοβόρες και δαπανηρές εξερευνήσεις και ξεκλειδώνει τις δυνατότητες της γεωθερμικής ενέργειας ως μια αξιόπιστη και καθαρή συνεισφορά στον παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα."
Μετά από την επιλογή μιας πιθανής τοποθεσίας χρησιμοποιώντας το online εργαλείο, οι έρευνες εδάφους και οι σεισμικές μετρήσεις εξακολουθούν να απαιτούνται για τον προσδιορισμό των ακριβών σημείων για την παραγωγή ενέργειας, ωστόσο ο νέος πόρος είναι ένα βήμα προς την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης τεχνικής γεωθερμικής εξόρυξης.
Οι χάρτες περιγράφουν δύο συγκεκριμένες παγκόσμιες ανωμαλίες βαρύτητας: την «Bouguer» και την «free air» (ελεύθερου αέρα). 

GOCE
Ο χάρτης βαρύτητας ελεύθερου αέρα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις γεωλογικές δομές, ενώ ο χάρτης της ανωμαλίας Bouguer συνδυάζει δεδομένα του GOCE με πληροφορίες της παγκόσμιας τοπογραφίας για να δείξει τις διαφορές στο πάχος του φλοιού. Μαζί, οι χάρτες απεικονίζουν μοναδικά χαρακτηριστικά των γεωθερμικών αποθεμάτων.
Οι δύο χάρτες είναι συμπληρωματικοί και αποτελούν τη βάση για τη διάκριση και την ταξινόμηση των διαφορετικών εδαφών σε πανεθνική κλίμακα.
Η αποστολή GOCE έληξε τον Οκτώβριο του 2013, όταν ξέμεινε από καύσιμα και στη συνέχεια εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα. Αλλά ο πλούτος των δεδομένων της εξακολουθεί να αξιοποιείται για την καλύτερη κατανόηση της ωκεάνιας κυκλοφορίας, το επίπεδο της θάλασσας, τη δυναμική του πάγου και το εσωτερικό της Γης.
"Αυτή είναι η πρώτη φορά που τα παγκόσμια δεδομένα βαρύτητας από τον GOCE έχουν χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την εξερεύνηση περιοχών γεωθερμική ενέργεια", δήλωσε ο Volker Liebig, Διευθυντή των Προγραμμάτων Παρατήρησης της Γης της ESA.
"Η ESA θα συνεχίσει τη συνεργασία της με τον IRENA για την περαιτέρω βελτίωση των διαστημικών δεδομένων βαρύτητας ως πόρο για τη βιώσιμη ενεργειακή ανάπτυξη."