ΕΕΤΤ: επισκόπηση αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών 2015

Το 2015 ήταν μια ενδιαφέρουσα χρονιά για την εγχώρια τηλεπικοινωνιακή αγορά. Το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον άσκησε σημαντική επίδραση στην αγορά, στρέφοντας το ενδιαφέρον των παρόχων στη διάθεση συνδυαστικών προσφορών (bundles), σε προϊόντα κινητής ευρυζωνικής πρόσβασης και σε διαφοροποιημένες λύσεις που περιλαμβάνουν υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης.

Παρ’ όλα αυτά, η συμβολή του τηλεπικοινωνιακού κλάδου στο σχηματισμό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) εξακολουθεί να βαίνει μειούμενη, υποχωρώντας άλλες δύο εκατοστιαίες μονάδες
στο 2,8% (έναντι 3% το 2014).
Η καταναλωτική δαπάνη για την αγορά συγκεκριμένων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, μπορεί να μην μεταβάλλεται σε απόλυτες τιμές, ωστόσο η συμμετοχή της στα συνολικά έξοδα ενός νοικοκυριού αυξάνεται, λόγω κυρίως της μείωσης των τιμών άλλων αγαθών και υπηρεσιών (π.χ. στέγαση, μεταφορές, ένδυση κ.ά.) σε σχέση με το 2014.

Οικονομικά μεγέθη

 
Ο κύκλος εργασιών στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο συνεχίζει την πτωτική πορεία του προς το επίπεδο των πέντε δισ. ευρώ. Τα έσοδα από τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες καθορίζουν συντριπτικά τον κύκλο εργασιών (~90%), ενώ αυξητική τάση παρουσιάζουν και τα έσοδα από υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης. Το 55% των εσόδων από τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες προέρχεται από την παροχή υπηρεσιών σταθερών επικοινωνιών και το 43% από την παροχή υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών. Οι επενδύσεις των παρόχων αντιστοιχούν στο 13,3% του συνολικού κύκλου εργασιών του κλάδου. Τα μικτά κέρδη υποχωρούν σε
επίπεδα χαμηλότερα του 1 δισ. ευρώ, ενώ για τις μεγαλύτερες εταιρίες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) μειώνονται κατά 12% σε σχέση με το 2014. 

Σταθερές επικοινωνίες

 
Ο αριθμός των τηλεφωνικών γραμμών σημείωσε μικρή μείωση σε σχέση με το 2014 (0,3%) με τη διείσδυση να φθάνει σε ποσοστό 43,7% επί του πληθυσμού.
Παράλληλα, η κίνηση σταθερής τηλεφωνίας σημείωσε, μετά από μια μακρά περίοδο πτωτικής πορείας, αύξηση της τάξης του 2%, δεδομένου ότι η συμπερίληψη των εθνικών κλήσεων προς σταθερό και των εξερχόμενων κλήσεων προς κινητό στον ενσωματωμένο χρόνο ομιλίας των προσφερόμενων πακέτων,
συνέβαλε στην αύξηση του όγκου τους.
Παρά το γεγονός ότι ο ΟΤΕ διατηρεί την πρωτοκαθεδρία με ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο του 50% στις γραμμές, το μερίδιό του σε όρους κίνησης κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα, στην περιοχή του 46%. Αυτό φαίνεται να οφείλεται, κυρίως, στο ότι οι υπόλοιποι πάροχοι κατέγραψαν καλύτερη επίδοση στην αύξηση της κίνησης από σταθερά προς κινητά (κατά 25%), αλλά και στην αύξηση της κίνησης από σταθερά προς σταθερά. Τα λιανικά έσοδα από την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας και Διαδικτύου σε σταθερή θέση ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ, σημειώνοντας πτώση 3,5% σε σχέση με πέρυσι, με το σχετικό μερίδιο του ΟΤΕ να εκτιμάται σε 61% για το 2015. 

Κινητές επικοινωνίες

 
Το 2015, ο αριθμός των συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας ανήλθε σε 15,4 εκατ., παρουσιάζοντας μικρή μείωση (0,8%) σε σχέση με το 2014. Ωστόσο, οι ενεργές συνδέσεις αυξήθηκαν κατά 3,5% από 12,1 σε 12,6 εκατ., λόγω της αύξησης των ενεργών συνδέσεων καρτοκινητής κατά 5,4%. Σε σχέση με τα μερίδια
των Εταιριών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΚΤ) ως προς το συνολικό αριθμό συνδέσεων, το μερίδιο της COSMOTE αυξήθηκε το Δεκέμβριο του 2015 σε 45,2% (έναντι
44,5% το Δεκέμβριο του 2014), το μερίδιο της VODAFONE παρουσίασε σημαντική θετική μεταβολή ανερχόμενο στο 35,1% (έναντι 30,4% το 2014), ενώ
μεγάλη ήταν η πτώση του μεριδίου της WIND από 25% σε 19,5%.
Η χρήση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας χαρακτηρίζεται κυρίως από τη σημαντική μείωση ως προς τα λεπτά ομιλίας προς διεθνείς κλήσεις και τη μεγάλη
αύξηση στη χρήση της υπηρεσίας δεδομένων. Ο όγκος φωνητικών κλήσεων παρουσίασε μείωση κατά 8,7% σε σχέση με πέρυσι και το 65% αυτών των κλήσεων πραγματοποιήθηκε σε κινητά εντός του ίδιου δικτύου κινητής τηλεφωνίας (on-net) έναντι 68% το 2014.
Η υπηρεσία δεδομένων μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας παρουσίασε αξιοσημείωτη αύξηση κατά 69% το 2015, φθάνοντας τα 35,9 δισ. ΜΒ έναντι 21,2 δισ. ΜΒ το 2014. Παρ’ όλα αυτά, τα λιανικά έσοδα από την πώληση υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών (συμβολαίου και καρτοκινητής) παρουσίασαν μικρή μείωση κατά
4,7% και ανήλθαν στα 1,66 δισ. ευρώ. Το μέσο ετήσιο έσοδο ανά χρήστη (σύνδεση) συμβολαίου και καρτοκινητής ανήλθε στα 287 (μείωση 3,6%) και 56 ευρώ
(μείωση 6,2%) αντίστοιχα. 

Συνδυαστικές προσφορές

 
Το 2015 συνεχίστηκε η τάση εξάπλωσης των συνδυαστικών/δεσμοποιημένων προσφορών με βασικό άξονα τις triple play υπηρεσίες (Σταθερή τηλεφωνία, σταθερό ευρυζωνικό Διαδίκτυο και κινητές υπηρεσίες ή σταθερή τηλεφωνία, Διαδίκτυο και υπηρεσίες συνδρομητικής δορυφορικής τηλεόρασης) λόγω του
οικονομικού οφέλους που απολαμβάνουν οι συνδρομητές σε σχέση με την αγορά μεμονωμένων (αδεσμοποίητων) υπηρεσιών. Οι συνδυαστικές προσφορές ανέρχονται σε 3,4 εκατ. με το 60% περίπου να αφορά κάποιο συνδυασμό double play και 40% κάποιο συνδυασμό triple play.
Ο πιο δημοφιλής ειδικός τύπος συνδυαστικής προσφοράς παραμένει ο συνδυασμός της σταθερής τηλεφωνίας και του σταθερού ευρυζωνικού Διαδικτύου (περίπου 1,9 εκατ.) και έπεται ο συνδυασμός σταθερής τηλεφωνίας, Διαδικτύου και συνδρομητικής τηλεόρασης (περίπου 715 χιλ.). 

Ευρυζωνικότητα

 
Στο τέλος του 2015, οι σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις έφτασαν τις 3.439.034 γραμμές, σημειώνοντας αύξηση κατά 9%. Οι γραμμές Αδεσμοποίητης Πρόσβασης στον Τοπικό Βρόχο (ΑΠΤΒ) ανήλθαν στα 2,05 εκατ. αυξανόμενες κατά 1,5%, ενώ παράλληλα οι γραμμές VDSL συνιστούν το 5,1% του συνόλου των ευρυζωνικών γραμμών (περίπου 175 χιλ.). Η πλειονότητα των ευρυζωνικών γραμμών 77,4%) αντιστοιχεί σε ονομαστικές ταχύτητες (download) άνω των
10Mbps, με ένα μικρό ποσοστό περί του 5,5% να αντιστοιχεί σε ταχύτητες άνω των 30Mbps.