Tu-214ON- Ο ιπτάμενος “νόμιμος κατάσκοπος”

Από τις 17 μέχρι τις 22 Αυγούστου 2015, η Ιταλία και οι ΗΠΑ εκτέλεσαν, στο πλαίσιο της Συνθήκης για τους Ανοικτούς Ουρανούς (Treaty on Open Skies), κοινή αναγνωριστική πτήση πάνω από τη Ρωσία με το αεροπλάνο παρατηρήσεων OS-135Β, ανακοίνωσε ο επικεφαλής του ρωσικού Κέντρου για τη μείωση των πυρηνικών κινδύνων, Σεργκέι Ριζκόφ.

Ο αξιωματούχος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας επισήμανε ότι και η Ρωσία μπορεί να πραγματοποιήσει αυτό το έτος, στο πλαίσιο των ιδίων Συνηθκών, 42 αποστολές παρατήρησης, συμπεριλαμβανομένων έξι πτήσεων πάνω από το έδαφος των ΗΠΑ, στις οποίες θα χρησιμοποιηθεί το νέο αεροσκάφος εναέριας παρατήρησης Tu-214ON (σ.σ. ειδική έκδοση του πασίγνωστου επιβατικού αεροπλάνου “Τουπόλεφ”), για το οποίο εξέφρασε έντονες ανησυχίες το Κογκρέσο των ΗΠΑ το περασμένο φθινόπωρο.

Το “ΟΝ” στο δείκτη του ονόματος του ρωσικού αεροσκάφους παρατήρησης είναι η συντομογραφία από τα αρχικά γράμματα των λέξεων “Ανοικτοί Ουρανοί” στα ρωσικά (“Otkritoe Nebo”). Η Συνθήκη για τους Ανοικτούς Ουρανούς (Treaty on Open Skies), είναι μια διεθνής συνθήκη στην οποία συμμετέχουν 33 χώρες, οι οποίες χάριν της “οικοδόμησης εμπιστοσύνης” συμφώνησαν μεταξύ τους να επιτρέψουν τη διενέργεια πτήσεων παρατήρησης -σε χρόνο που θα έχει συμφωνηθεί- από αεροσκάφη της μιας χώρας στην άλλη, για να διασφαλιστεί ότι γειτονικές χώρες δεν πραγματοποιούν στρατιωτικές προετοιμασίες. Καμία ανακατάταξη στις θέσεις στρατιωτικών δυνάμεων κοντά στα σύνορα, που τυχόν δεν έχει ανακοινωθεί, δεν μπορεί να παραμείνει κρυφή στους επιθεωρητές των “Ανοικτών Ουρανών”.

Το νέο αεροσκάφος

 

Από την υπογραφή της Συνθήκης το 1992, η Ρωσία, λόγω έλλειψης μέσων αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει για τους σκοπούς της εναέριας παρακολούθησης τα συνηθισμένα αεροσκάφη αναγνώρισης Tu-154 και An-30. Αλλά το 2011, άνοιξε τα φτερά του ένα ολοκαίνουργιο αεροσκάφος, ειδικά σχεδιασμένο για το έργο της υλοποίησης των όρων της Συνθήκης. Η εξέλιξη και η ολοκλήρωση των συστημάτων του αεροσκάφους συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Ειδικότερα, στις αρχές Αυγούστου, οι εκπρόσωποι της επιχείρησης ραδιο-ηλεκτρονικού εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας “KRET”, ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός νέου συγκροτήματος για τα ηλεκτρονικά συστήματα του αεροσκάφους και συστημάτων ασφαλούς δορυφορικής επικοινωνίας.  Το Tu-214ON σχεδιάστηκε στη βάση του αεροπλάνου της σειράς Tu-214. Στο πολιτικό αεροσκάφος έγιναν σημαντικές τροποποιήσεις. “Χρειάστηκε να δημιουργηθούν και άλλα παράθυρα για την εγκατάσταση των συσκευών παρατήρησης και να τροποποιηθεί η άτρακτος του αεροσκάφους για να τοποθετηθεί το σύστημα ραντάρ”, μας δήλωσαν από την κατασκευάστρια εταιρεία, το αεροπορικό εργοστάσιο του Καζάν.  Τα “μάτια” του αεροσκάφους, είναι το συγκρότημα εναέριας παρατήρησης του αεροσκάφους, το οποίο δημιουργήθηκε από τους ειδικούς της εταιρείας υψηλής αεροπορικής τεχνολογίας “Vega”. Είναι σχεδιασμένο για τη βέλτιστη απεικόνιση του εδάφους. Για το σκοπό αυτό, το κατασκοπευτικό “Τουπόλεφ” είναι εξοπλισμένο με προηγμένες συσκευές αεροφωτογράφισης, κάμερες πανοραμικής λήψης και αποτύπωσης εικόνων, υπέρυθρες και τηλεοπτικές κάμερες, καθώς και με σύστημα Side-Looking Airborne Radar (ραντάρ πλευρικής σάρωσης - SLAR). Η “διακριτότητα” για το κάθε σύστημα φωτογράφισης και αποτύπωσης εικόνων, είναι μέσα στο πλαίσιο που καθορίζουν οι διεθνείς συμφωνίες.  Μετά την ολοκλήρωση της αναγνωριστικής πτήσης, όλα τα δεδομένα που συλλέγονται και υπόκεινται σε επεξεργασία με ενιαία ψηφιακή μορφή, που έχει προσυμφωνηθεί και χρησιμοποιείται από όλες τις χώρες-μέλη της Συνθήκης.

Persona non grata στην Αμερική

 

Οι δυνατότητες του νέου αεροσκάφους, που έχει κατασκευαστεί προς το παρόν σε δύο μόνο μονάδες, δεν πολυαρέσουν στους αμερικανούς στρατιωτικούς. Στις 13 Απριλίου 2014 η εφημερίδα Weekly Standard δημοσίευσε επιστολή τεσσάρων μελών της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ, στην οποία εξέφρασαν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι η Ρωσία εντάσσει επιχειρησιακά νέα αεροσκάφη, τα οποία διαθέτουν προηγμένο «εξοπλισμό για ψηφιακή φωτογράφιση, ραντάρ SLAR και δυνατότητα συνθετικής απεικόνισης (SAR), συσκευές υπερύθρων».  Η επιστολή προφανώς έφτασε γρήγορα στον παραλήπτη, αφού στις 15 Απριλίου ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων, Mike Rogers, κάλεσε τον πρόεδρο Ομπάμα να αρνηθεί το δικαίωμα να πετούν τα νέα (ρωσικά) αεροσκάφη στον εναέριο χώρο των Ηνωμένων Πολιτειών και στις 18 Απριλίου 2014, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τη ρωσική πτήση παρατήρησης. 

Παρ' όλα αυτά, όπως είχε δηλώσει ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας της Ρωσίας, Ανατόλι Αντόνοφ, η Μόσχα δεν θα εμποδίσει τις αμερικανικές πτήσεις αναγνώρισης στους ουρανούς της ρωσικής επικράτειας.

Πηγή